Gdyby ktoś Cię zapytał, skąd się bierze miód pszczeli, jaka byłaby Twoja odpowiedź? Że pszczoły tworzą miód w ulu? Słusznie, jednak na ile jesteś w stanie opisać proces powstawania miodu? Od kwiatka do słoika, czyli od zebranego przez pszczoły nektaru do gotowego miodu, wiedzie długa droga. Od lat z pasją obserwujemy i uczestniczymy w magicznym spektaklu – wytwarzaniu miodu przez pszczoły. Dziś chcemy z Wami zajrzeć do ula i opowiedzieć w szczegółach, czym w ogóle jest miód i jak powstaje w naszej pasiece. Jak pszczelarz pozyskuje miód? Jakie są zalety miodu kwiatowego? Usiądźcie wygodnie i poznajcie sekrety ula.
Czym tak naprawdę jest miód pszczeli?
Zacznijmy od podstaw. Miód to roztwór. W skład miodu wchodzą głównie fruktoza, glukoza oraz sacharoza, stąd jego słodki smak. Polski miód wytwarzany jest przez pszczoły miodne (Apis mellifera). Jego barwa przyjmuje różne odcienie – od słomkowożółtej do brunatnobrązowej w zależności od tego, z jakiego nektaru pszczoły go zrobiły. Dostępny w sprzedaży miód może mieć konsystencję płynną (to tzw. patoka) lub skrystalizowaną, fachowo nazywaną krupcem. Patoka w procesie krystalizacji zmienia się w krupiec – twardą, trudną w użytkowaniu postać. Dlatego coraz częściej można spotkać miód kremowany o konsystencji zbliżonej do masła. To efekt działań pszczelarzy, którzy płynny miód poddają procesowi kremowania mającego na celu zapobieganie jego krystalizacji.
Z czego pszczoły produkują miód? Podział miodów
Pszczoły tworzą miód z nektaru kwiatowego lub ze spadzi miodowej. Spadź bywa nazywana rosą miodową. Jest ona lepką cieczą występującą na liściach i gałązkach niektórych gatunków roślin, krzewów i drzew, wydalaną przez malutkie owady. I to właśnie ze względu na rodzaj surowca użytego przez pszczoły w procesie wytwarzania miodu możemy wyróżnić zdrowy miód nektarowy, miód spadziowy lub miód mieszany (nektarowo-spadziowy).
W jaki sposób powstaje miód? 7 etapów produkcji miodu (od kwiatów do ula)
Wszystko zaczyna się od pszczół zwiadowczyń. Znajdują one miododajne rośliny (pożytki) i następnie w ulu przekazują pszczołom zbieraczkom informacje o lokalizacji, ilości oraz rodzaju znaleziska. Zbieraczki ruszają do akcji. W specjalnych wolach miodowych przynoszą nektar roślin do ula. Jednorazowo ładunek waży około 14-15 mg, chyba że ul znajduje się w bliskiej odległości. Wówczas pszczoła zbieraczka może przetransportować do ula nawet 40 mg nektaru. W momencie przekazywania nakropu pszczołom robotnicom (trofalaksji) jest on już wzbogacony o wartościowe enzymy trawienne. Robotnice umieszczają nakrop w plastrach, często zmieniając jego miejsce. W zasklepionych plastrach rozpoczyna się proces dojrzewania miodu. Dodana do nektaru wydzielina z gruczołów gardłowych rozkłada cukry złożone do cukrów prostych. W warunkach wolnych od wilgoci, bakterii i wszelkich zanieczyszczeń odparowywana jest także woda. Miód gęstnieje, zmienia właściwości chemiczne i zyskuje cechy bakteriostatyczne. I mamy gotowy miód! W pozostałych trzech etapach działają pszczelarze.
Jaka jest rola człowieka w tworzeniu miodu?
Wiesz już, jak wyglądają etapy powstawania miodu, w które zaangażowane są pszczoły. Teraz przychodzi pora na człowieka. Miodobranie pszczelarz zaczyna od wydobycia z ula zasklepionego miodu. Plaster miodu najpierw poddaje się odsklepianiu, a następnie odwirowywaniu w miodarkach. W dalszej kolejności przelewa się miód przez sita, by pozbyć się z niego zanieczyszczeń. To koniec procesu wytwarzania miodu. Miód najwyższej jakości przelewany jest do słoików. Taki gotowy miód trafia na Twój stół
Zdrowie w prezencie od pszczół, czyli właściwości zdrowotne miodu
Miód zawiera wiele witamin, aminokwasów, przeciwutleniaczy i mikroelementów. Dlatego prozdrowotnych właściwości miodu nie da się się przecenić. Kiedy go stosować? Warto sięgać po miód na stany zapalne, przeziębienia i w sytuacjach ogólnego osłabienia organizmu. Właściwości lecznicze i wartości odżywcze miodu sprawiają, że jest on doskonałym uzupełnieniem codziennej diety. Można go dodawać do herbaty, mleka lub kawy, jednak trzeba pamiętać, że w zbyt wysokiej temperaturze miód traci swoje właściwości lecznicze. Aby je zachować, temperatura napoju nie powinna przekraczać 40 stopni Celsjusza. Składniki odżywcze miodu wykorzystywane są też w kosmetyce, między innymi w kremach nawilżających i ujędrniających.
Prosto z pasieki – jakość miodu i jego właściwości bez ściemy
Z założenia proces powstawania miodu przebiega w sposób naturalny, przy niewielkim zaangażowaniu człowieka na końcowym etapie. Często można przez pomyłkę nabyć fałszywy miód – tańszy, bo „wzbogacony” o dodatkowy cukier, wybrany z ula za wcześnie (zawierający za dużo wody), a nawet przegrzany. Dlatego warto kupować miody bezpośrednio od pszczelarzy. Polecamy miody z naszej rodzinnej pasieki Dziewanna – Pracownia Miodu i ZIół. Ręczymy za jakość miodu powstającego w naszych ulach. Cierpliwie czekamy i obserwujemy, jak pszczoły produkują miód, dajemy czas, by miód w ulu dojrzał sam. Nasz naturalny miód trafia do słoików dokładnie wtedy, gdy jest na to gotowy – ani za wcześnie, ani za późno. Wybieraj nasz miód na zdrowie!